Safra kesesi, karaciğerin altında bulunan ve yaklaşık 50 ml kapasiteye sahip armut şeklinde bir organdır. Safra kesesi, karaciğerde üretilen safranın depolanması ve yoğunlaştırılması görevini üstlenir. Safra, suda çözünmeyen kolesterolün çözülmesine ve emilmesine yardımcı olur. Safra taşları, safra içinde biriken maddelerin kristalleşmesi sonucu oluşur ve iki ana türü bulunur: kolesterol taşları ve pigment taşları. Kolesterol taşları, diyetle alınan kolesterolün safra içinde birikmesi ve safra tuzundaki kolesterol oranının değişmesiyle oluşur. Pigment taşları ise bazı hematolojik hastalıklarda kandaki alyuvar hücrelerinin tahrip olması sonucu ortaya çıkar.

İstatistiklere göre her 10 kişiden birinde safra taşı bulunmaktadır. Bu durum, cinsiyetler arasında farklılık göstermektedir. Kadınlarda, erkeklere oranla iki kat daha fazla safra taşı bulunma ihtimali vardır. Bunun sebepleri arasında sık kilo alıp verme ve hormonal değişiklikler yer alır. Genetik faktörler de safra taşı oluşumunda etkilidir. Özellikle 40'lı yaşlardaki kadınlarda yaygın olarak görülür ve kilolu, çok doğum yapmış ve doğum kontrol hapı gibi hormonal ilaçlar kullanan kadınlarda daha sık rastlanır. Erkeklerde ise yaş faktörü önemlidir; 60 yaş ve üzeri her 5 erkekten birinde safra taşı bulunur. Çocuklarda safra taşı oluşumu daha nadir olmakla birlikte, örnekler mevcuttur.

ABD'de yapılan bir araştırmaya göre, kahve içmek safra taşı oluşumunu önleyebilir ve mevcut taşların azalmasına yardımcı olabilir. 80 bin hemşire üzerinde yapılan deneyde, günde 4 fincan kahve içenlerin, içmeyenlere göre safra taşı oluşumunu %25-35 oranında azalttığı görülmüştür. Başka bir araştırmada ise 13 bin 310 kişi üzerinde yapılan deneyde, C vitamininin safra taşı oluşumunu engellediği tespit edilmiştir. Bu deneyde kobay hayvanlar kullanılmış ve C vitamini almayan hayvanların sıkça safra taşı ürettiği gözlemlenmiştir. Ağızdan alınan bazı ilaçlar da safra taşlarını eritmede etkili olabilir. Bitkisel bazlı ilaçların da kısmen faydalı olduğu görülmüştür. Ancak kesin bir çözüm istiyorsak, tek yöntem ameliyattır. Diğer yöntemlerde safra taşı oluşumu devam edebilir. Ameliyat ile hastalıklı safra kesesi alınarak, taş üretme ihtimali ortadan kaldırılır. Risksiz bir ameliyat olan bu işlem, gelişmiş teknolojiyle laparoskopik (kapalı) yöntemle yapılmaktadır. Hasta bir gün hastanede kalır, üç gün sonra gündelik işlerini yapabilecek duruma gelir ve yaklaşık 10 gün sonra tam bir iyileşme sağlanabilir.

Safra taşı oluşumunu önlemek için dikkat edilmesi gereken bazı noktalar:

Safra taşları, belirtiler göstermese bile ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu nedenle, belirtiler fark edildiğinde bir doktora başvurmak önemlidir.